बायोफ्लॉक फिश फार्मिंग – एक कादंबरी एक्वाकल्चर तंत्रज्ञान

जास्तीत जास्त नफा मिळवून देण्यासाठी निरोगी मासे तयार करणे हे मत्स्यपालनाचे उद्दीष्ट आहे. संस्कृती प्रणालीतील रोग आणि अनियमित पाण्याचे गुणवत्ता व्यवस्थापन यात हस्तक्षेप करते. बॅक्टेरियाच्या आजाराच्या उपचारांसाठी प्रतिजैविकांच्या वापरास पूर्वी प्रोत्साहन देण्यात आले होते. तथापि, जलचर ultureन्टीबायोटिक्सवर अवलंबून आहे आणि आता त्याच्यावर टीका केली जात आहे.

पारंपारिक मत्स्यपालन व्यवस्थेमध्ये तलावाच्या तळाशी सेंद्रिय पदार्थांचा एक मोठा अंश स्थायिक झाल्यामुळे अनोरोबिक परिस्थिती निर्माण झाली आणि त्याद्वारे अमोनियम आणि नायट्राइट्स सारख्या विषारी संयुगांचे उत्पादन होते, हे दोन्ही माशांना हानिकारक आहेत. बायो-रीसायकलिंगच्या परिणामी कमी दरामुळे तीव्रता वाढविण्यात अक्षमता आणि फीडचा कमी वापर झाला. यामुळे, या आव्हानांवर मात करण्यासाठी उद्दीष्टे आवश्यक आहेत.

बायोफ्लॉक तंत्रज्ञान म्हणजे काय?

बायोफ्लॉक तंत्रज्ञान (बीएफटी) हे मत्स्यपालनात “निळा क्रांती” मानले जाते. हे एक पर्यावरणास अनुकूल जलसंपदाचे तंत्र आहे जे एक्वा शेतीत पर्यावरणाचे नियमन वाढविण्यासाठी विकसित आणि विकसित केले गेले आहे. हे एक तंत्रज्ञान आहे ज्यामध्ये मासे किंवा कोळंबी मासासाठी हानिकारक आणि विषारी असतात अशा पदार्थांचे रूपांतर काही प्रथिने अन्नात होते. पाण्याची देवाणघेवाण साठवणुकीची घनता जास्त असल्यास हे मुळात एक्वा शेतीत वापरले जाते. वापरलेल्या टाक्या थेट सूर्यप्रकाशात ठेवल्यास ही पद्धत उत्पादकपणे चालविली जाईल.

मासे आणि कोळंबी मासा शून्य किंवा किमान पाणी एक्सचेंजसह गहन पद्धतीने घेतले जाते. याव्यतिरिक्त, बायोफ्लॉक तयार करण्यास प्रेरित करण्यासाठी सतत पाण्याच्या हालचाली आवश्यक आहेत. पाण्यातील पौष्टिक घटक हेटेरोट्रॉफिक मायक्रोबियल समुदाय निर्मिती आणि स्थिरीकरणात योगदान देतात. सूर्यप्रकाशाच्या संस्कृतीच्या टाकीच्या बाबतीत बायोफ्लॉकची संस्कृती फलदायी ठरेल. कोळंबी मासा किंवा माशाद्वारे बायोफ्लोकच्या वापराने वाढीचा दर सुधारण्यासारखे असंख्य फायदे दर्शविले आहेत. फीड रूपांतरण प्रमाण कमी होणे आणि फीडमधील संबंधित किंमती.

बायोफ्लॉक तंत्रज्ञान का निवडावे?

पारंपारिक जलचरांची मर्यादा ज्यामुळे बायोफ्लॉक तंत्रज्ञानाची उत्क्रांती झाली त्यामध्ये मुख्यतः खालील प्रभावी घटकांचा समावेश आहे

  • पाणी / जमीन उपलब्धता
  • फीड किंमत (एकूण उत्पादन खर्चाच्या 60% इतकी रक्कम)

जर साठा जास्त घनतेवर झाला असेल तर सांडपाण्यावर उच्च आधारावर उपचार केले पाहिजेत. बायोफ्लॉक सिस्टम ही अस्तित्वात आणली गेली आहे आणि एक्वा शेतीत सांडपाण्यावर प्रक्रिया करण्यासाठीच त्याला अधिक महत्त्व दिले गेले.

बायोफ्लॉक तंत्रज्ञानाचा हेतू काय आहे?

बायोफ्लॉक सिस्टममध्ये, नायट्रोजनपासून उद्भवणारे पोषक आणि कचरा पुनर्वापर केला जातो. पाण्यात उच्च पातळीवर नायट्रोजन आणि कार्बन डाय ऑक्साईडचे प्रमाण ठेवून पुनर्वापर केले जाते. हे विषाणूजन्य जीवाणूंच्या उत्तेजनासाठी उच्च स्तरावर राखले जातात. सेल्युलोज किंवा गुळासारखे कार्बन डाय ऑक्साईडचे स्रोत हवेच्या सतत अभिसरणांसह तलावामध्ये ठेवल्यास बॅक्टेरियांची वाढ वाढेल. कार्बनच्या स्त्रोतांच्या जोडीने कार्बन आणि नायट्रोजनचे प्रमाण राखण्यासाठी, उच्च गुणवत्तेसह सूक्ष्मजीव प्रथिने तयार केली जाते. बायोफ्लॉक सिस्टमद्वारे, पाण्याची गुणवत्ता वाढते. पाण्याच्या गुणवत्तेबरोबरच मासे किंवा कोळंबी मासासाठी पोषणद्रव्ये देखील उपलब्ध आहेत ज्यामुळे त्यांना निरोगी वाढ होण्यास मदत होते आणि रोगांचा प्रतिकार वाढतो. तपमान, विरघळलेल्या ऑक्सिजनची पातळी इत्यादी पाण्याचे पीएच स्तर तपासल्यानंतर ही पद्धत लागू केली जाऊ शकते.

कार्बन आणि नायट्रोजन प्रमाण जास्त प्रमाणात घेऊन नायट्रोजनचे चक्र निर्माण करणे हे यंत्रणेचे मुख्य उद्दीष्टे आहे जी सूक्ष्मजंतूंच्या वाढीस प्रोत्साहित करते. हे नायट्रोजनचे कचरा शोषून घेते, जे सुसंस्कृत प्रजाती खाल्ल्यामुळे नुकसान होऊ शकते.

जेव्हा कार्बन आणि नायट्रोजनचे प्रमाण उच्च दराने कायम ठेवले जाईल तेव्हा सूक्ष्मजीव अधिक संख्येने विकसित केले जातील आणि पाण्याची गुणवत्ता आणि अन्न स्त्रोतावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी कार्य करतील. विषारी असलेल्या नायट्रोजन प्रजातींचे निर्धारण बायोफ्लॉक सिस्टममध्ये त्वरीत केले जाईल. कारण सूक्ष्मजंतूंची वाढ ऑटोट्रॉफिक बॅक्टेरियांच्या तुलनेत दहा पटीने जास्त असेल.

ही प्रणाली कोळंबीच्या उत्पादनामध्ये वापरली जाते कारण ती पाण्याच्या तळाशी राहते आणि वातावरणात होणा changes्या बदलांना अनुकूल आहे. इतर पारंपारिक पद्धतींच्या तुलनेत बायोफ्लॉकने कोळंबीचे उत्पादन सुधारित केले.

बायोफ्लॉकची रचना आणि पौष्टिक मूल्य:

बायोफ्लॉक निलंबित कण आणि बाह्य सेल्युलर पदार्थांशी संबंधित विविध प्रकारच्या सूक्ष्मजीवांचे एक विषम एकत्रित संग्रह आहे. हे जीवाणू, एकपेशीय वनस्पती, बुरशी, इन्व्हर्टेबरेट्स आणि डेट्रिटस इ. सारख्या सूक्ष्मजीवांनी बनलेले आहे. सूर्यप्रकाशाच्या संसर्गावर न वापरलेले खाद्य आणि मलमूत्र एक नैसर्गिक खाद्यपदार्थात रूपांतरित झाल्यामुळे तयार झालेले हे प्रथिने समृद्ध आहे. . प्रत्येक फ्लॉक्स श्लेष्माच्या सैल मॅट्रिक्समध्ये एकत्र ठेवला जातो जो बॅक्टेरियाद्वारे लपविला जातो आणि फिलामेंटस सूक्ष्मजीव किंवा इलेक्ट्रोस्टॅटिक आकर्षणाने बांधलेला असतो. नग्न डोळ्यासह मोठे लोक पाहिले जाऊ शकतात परंतु त्यातील बहुतेक सूक्ष्मदर्शक आहेत. फ्लॉक आकार 50 ते 200 मायक्रॉन पर्यंतचा असतो.

बायोफ्लॉकमध्ये एक चांगले पौष्टिक मूल्य आढळते. ड्राय वेट प्रथिने 25 ते 50 टक्के, चरबी 0.5 ते 15 टक्के पर्यंत असतात. हे जीवनसत्त्वे आणि खनिजे, विशेषत: फॉस्फरसचा चांगला स्रोत आहे. याचा प्रभाव प्रोबायोटिक्स प्रमाणेच आहे. फीडमध्ये फिशमेल किंवा सोयाबीन पुनर्स्थित करण्यासाठी वाळलेल्या बायोफ्लॉकला घटक म्हणून प्रस्तावित केले जाते. पौष्टिक गुणवत्ता चांगली आहे; तथापि, केवळ मर्यादित गुण उपलब्ध आहेत. याव्यतिरिक्त, व्यावसायिक स्तरावर बायोफ्लॉक सॉलिड तयार करणे आणि वाळविणे या किंमतीची प्रभावीता एक आव्हान आहे.

बायोफ्लॉक टेक्नॉलॉजी एक्वाकल्चर सिस्टमचे साधक आणि बाधक:

साधक:

  • बायोफ्लॉक सिस्टम पर्यावरणास अनुकूल आहेत कारण त्यांचा पर्यावरणावर कोणताही वाईट परिणाम होत नाही.
  • पाण्याचा आणि क्षेत्राचा वापर सुधारला जाईल.
  • पाण्याचे आदानप्रदान कमी होईल.
  • यामुळे माशांच्या अस्तित्वाचे प्रमाण सुधारले आणि त्यामुळे उत्पादन वाढले.
  • हे हानिकारक जैविक पदार्थांपासून प्रजाती वाचविण्यासाठी तयार केलेल्या प्रक्रियेचे अनुसरण करते.
  • पाणी प्रदूषणापासून वाचवेल आणि पाण्यात कोणतेही रोगजनक वाढणार नाहीत.
  • खाद्य उत्पादन कमी खर्च घेईल.
  • प्रथिने समृद्ध असलेल्या फीडचा कमी वापर केला जाऊ शकतो ज्यामुळे फीडची किंमत कमी होईल.

बाधक:

  • मिश्रण आणि हवेच्या अभिसरण या उद्देशाने तेथे जास्त प्रमाणात उर्जेची आवश्यकता असते.
  • पाण्यात श्वसन दर वाढल्यामुळे, प्रतिसादाचे प्रमाण कमी होईल.
  • प्रक्रिया सुरू करण्यासाठी आणि त्याची अंमलबजावणी करण्यासाठी थोडा वेळ लागेल.
  • अल्कधर्मीय सामग्रीचे पूरक असावे.
  • नायट्रेट सामग्री एकत्रित केल्यामुळे, प्रदूषणात वाढ होईल. सूर्यप्रकाशाच्या संपर्कात असलेल्या यंत्रणेसाठी, निकाल कदाचित सुसंगत नसतील.